ارتودنسی چهار دندان جلو
اگر دندان های جلو فک بالا یا فک پایین شما نامرتب هستند و این مشکل فقط در یک فک وجود دارد و احساس می کنید نیاز به گذاشتن براکت های ارتودنسی روی بقیه دندان ها ندارید باید گفت نظر شما با نظر متخصص های ارتودنسی مطابقت ندارد!
بگذارید از اینجا شروع کنیم که دندان های فک بالا و فک پایین شما ” یک مجموعه یکپارچه” را تشکیل می دهند و با توجه به لثه ای که آن ها را احاطه کرده است به یکدیگر متصل بوده و حرکت هر کدام بر دیگری تاثیر می گذارد. بنابراین وقتی که دستگاه ارتودنسی قرار می گیرد و توسط سیم، دندان های شما به هم اتصال پیدا می کنند و شروع به حرکت برای مرتب شدن می نمایند، حرکات آنها بر هم تاثیر گذاشته و مثلا نمی شود در حالت طبیعی گروهی از دندان ها بدون حرکت و تاثیرگذاری بر گروه دیگر، دچار تغییرات موقعیتی مثلا صاف شدن شوند. به این دلیل است که متخصصین ارتودنسی، از ایده ارتودنسی تک فک و یا ارتودنسی چهار دندان جلو استقبال نمی کنند. اگر این کار انجام شود تبعاتی را متوجه بیمار می کند مثلا ممکن است چهار دندان جلو صاف شوند اما شیب رو به جلو پیدا کرده و از دندان های عقب فاصله بگیرند که این فاصله ممکن است بسیار نازیبا باشد و مدام غذا در این ناحیه گیر کرده و تمییز کردن آن مشکل باشد. پس به طور خلاصه باید بگوییم که تمام دندان های جلو و عقب به صورت یک مجموعه یکپارچه هستند و در حین درمان ارتودنسی توسط سیم ارتودنسی به یکدیگر متصل شده و این سیم، شکل بیضی مانند و استاندارد خود را به دندان ها دیکته می کند و قوس منظم و استانداردی را تشکیل می دهد (شکل ۱).
از دلایلی که بیماران برای انجام ارتودنسی چهار دندان جلو نام می برند به کاهش هزینه و کاهش زمان درمان می توان اشاره نمود. اما باید گفت این دو مورد فی الواقع تاثیری ندارند یا اثر آن ها ناچیز است. زیرا هزینه یک ست کامل براکت با هزینه چند براکت ارتودنسی که روی مثلا چهار دندان قرار است جای بگیرد، خیلی تفاوت نمی کند و از نظر زمان هم، ارتودنسی زمان مشخص خود را دارد و اگر بخواهیم مساله بازگشت را مورد بررسی قرار دهیم تا نتایج حاصله از ارتودنسی پس از ختم درمان حفظ شوند، به یک درمان کامل و جامع و استاندارد نیاز داریم که حدودا دو سال طول می کشد و اگر قرار بر این بود که فقط معیار، صاف شدن دندان ها باشد، در اکثر موارد این امر طی ۶ ماه اول اتفاق می افتد. اما آن چه مهم است مراحل بعد از صاف شدگی هستند که درمان کاملی را سبب می شوند تا از بازگشت (Relapse) به حالت قبل جلوگیری شود.
اما اصطلاح ارتودنسی چهار دندان جلو به این معنی نیست که این مساله اصلا وجود خارجی ندارد. در سنین پایین تر که کودکان هنوز دندان های شیری در دهان دارند و دندان های جلو فک بالا یا پایین یا هر دو فک نامرتب هستند، سیستمی وجود دارد که براکت های ارتودنسی را فقط روی ۴ یا ۶ دندان جلو قرار می دهد اما این دندان های جلو از عقب به دندان های آسیاب دائمی اول به عنوان پایه متصل هستند. این سیستم ۴×۲ یا ۶×۲ نام داردو توسط سیم هایی متفاوت به نام Utility arch انجام می شود (شکل ۲).
ولی باید توجه داشت که پس از رویش دندان های دائمی، آن ها هم به کاروان دندان های دارای ارتودنسی یکی یکی اضافه می شوند و دستگاه پس از مدتی به صورت کامل (روی همه دندان های دائمی) در می آید.
سیستم دیگری که اخیرا معرفی شده است، براکت های لینگوال اجتماعی (Social Lingual Brackets) نام دارد. این سیستم که پژوهش های علمی به دلایلی که در بالا توضیح دادیم آن را تایید نمی کند (شکل ۳)، در موارد مهم و استثنائی کاربرد دارد که بیمار به هر دلیلی قادر نیست از ارتودنسی معمولی استفاده کند و فقط می خواهد به هر شکلی که شده در زمان بسیار کوتاهی که برای او باقی مانده است ( مثلا مراسم ازدواج یا دلایل مهاجرتی) دندان های جلویش صاف شوند.
این پروسه حدودا ۴ تا ۶ ماه به طول می انجامد و تنها از یک سیم و فقط برای صاف کردن دندان های جلو استفاده شده و در طول درمان هم به دلیل این که براکت ها پشت دندان ها قرا می گیرند دستگاه ارتودنسی دیده نمی شود. اما همان طور که گفته شد، اصول علمی آن را تایید نمی کند و شانس بازگشت به حالت اول بالا می باشد و اگر بعد از مدتی متوجه شدید که دندان ها حرکت های نامطلوب پیدا کرده اند نباید تعجب کنید. نگهدارنده دائمی در این موارد بسیار ضروری است باید بعد از اتمام درمان به بیمار گفته شود که احتمال کج شدن مجدد دندان هایتان کاملا وجود دارد.