مسواک ارتودنسی و نخ دندان ارتودنسی
همان طور که در مقاله قبل اشاره شد، رعایت اصول بهداشت در هنگام ارتودنسی امری حیاتی است و در صورت عدم رعایت آن التهاب لثه و پوسیدگی و خرابی دندان ها اجتناب ناپذیر خواهند بود. در این مقاله به توضیح نحوه استفاده از مسواک های ارتودنسی و نخ دندان ارتودنسی می پردازیم و قبل آن یادآوری می کنیم که اجرای تمام مراحل زیر به طور کامل و صرف وقت کافی کلید موفقیت رسیدن به بهداشت دهان مناسب در هنگام استفاده از دستگاه ثابت ارتودنسی است.
ادوات بهداشت دهان در ارتودنسی شامل موارد زیر است :
- مسواک مخصوص ارتودنسی ( orthodontic brush)
- مسواک بین دندانی ارتودنسی (inter-dental brush)
- نخ دندان مخصوص ارتودنسی (Superfloss)
که به ترتیبی که نام بردیم مورد استفاده قرار می گیرند.
مسواک مخصوص ارتودنسی
با نگاهی به این مسواک و در قیاس با مسواک های عادی متوجه می شویم که در قسمت وسط این مسواک تورفتگی وجود دارد و عمیق شدگی دیده می شود. این قسمت ناودان مانند، برای این است که براکت ها را در بر بگیرد و بتواند آن ها را تمیز کند (شکل ۱).
نحوه مسواک زدن صحیح در ارتودنسی
مراحل انجام کار و نحوه استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی به شرح ذیل است :
- ابتدا فرض می کنیم که دستگاه ثابت ارتودنسی وجود ندارد و مسواک همیشگی خود را می زنیم که می توان از تکنیک های مختلف استفاده کرد. یکی از این تکنیک ها به این صورت است که لبه مسواک را با زاویه ۴۵ درجه به سمت شیار لثه می گیریم و آن را در تماس با آن قرار می دهیم و به صورت افقی و با دامنه کم شروع به مسواک زدن می کنیم. هر سطح دندان باید بیست بار تمیز شود. از افقی گرفتن مسواک پرهیز کنید زیرا باعث تخریب نسوج لثه و طوق دندان می گردد. از خشن مسواک زدن نیز خودداری کنید و فشار نامتعارف وارد نکنید این کار نیز باعث صدمه به همین نواحی می گردد. پشت دندان ها نیز با زوایای ۴۵ درجه تمیز شوند.
- بعد از اتمام مرحله اول، در مرحله دوم شروع به تمیز کردن براکت ها می کنیم. ابتدا روی براکت ها سپس بالا و پس از آن، زیر براکت ها در هر دور تمیز شوند( مراحل ۱و۲و۳ در شکل ۲). در صورتی که دستگاه ارتودنسی زوائدی پشت دندان ها دارد آن ها را هم تمیز کنید (مرحله ۴ در شکل ۲). پس از آن می توانیم روی زبان را هم تمیز کنیم چون ذرات غذایی روی زبان معمولا تجمع می یابند و نمای زرد رنگی را ایجاد می کنند و ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوع شوند (مرحله ۵ در شکل ۲).
مسواک بین دندانی ارتودنسی
این مسواک فرچه مانند برای این طراحی شده است که به فضاهایی که نمی توان با مسواک مخصوص ارتودنسی تمیز نمود دسترسی پیدا کنیم (شکل ۳). با حرکات عمودی و بالا و پایین و کمی کج کردن آن به سمت راست و چپ ، به راحتی می توان بین دندان ها و زیر سیم را تمیز نمود.
نخ دندان مخصوص ارتودنسی
نخ دندان مخصوص ارتودنسی (برند Oral B توصیه می شود) معمولا از سه بخش تشکیل شده است (شکل۴). بخش اول یک زائده رنگی و کوتاه و پلاستیکی است (شکل ۴ A-) که برای راحتی عبور از زیر سیم و ایجاد دسترسی به فضای بین دندان ها طراحی شده است؛ این قسمت را عبور داده و به زیر سیم دسترسی پیدا می کنیم. بخش دوم یک ناحیه ضخیم تر و پنبه مانند است که برای تمیز کردن دور تا دور براکت ها کاربرد دارد (شکل ۴ B-) . پس از این که دور براکت ها تمیز شدند به ناحیه سوم می رسیم که همانند نخ دندان معمولی بوده و ناحیه تماس بین دندان ها را کاملا تمیز می کنیم به طوری که هیچ خرده غذای گیر کرده ای باقی نماند (شکل ۴ C-). این موارد را پس از هر وعده غذایی به دقت و با صرف وقت مناسب انجام دهید و بدانیم در صورت رعایت موارد بهداشت دهان احتمال پوسیدگی و ایجاد جرم دندانی به حداقل می رسد(شکل ۵).